حتما تا به امروز شنیده‌اید که از میان دوستان یا آشنایانتان، شخصی به دلیل عدم پرداخت چک یا برگشت خوردن آن، به زندان افتاده است. همچنین مشکلات مرتبط با چک و برگشت خوردن آن جزو مواردی است که متاسفانه در شرایط فعلی، بیشتر کسبه و بازاریان با آن مواجه هستند. با این حال قوانین موجود در حیطه چک بسیار گسترده بوده و بر روی جزئی‌ترین نکات هم حساس شده است. این عامل باعث میشود تا افراد دقت بیشتری در پروسه صدور چک و استفاده از آن داشته باشند. متاسفانه در اکثر موارد این حساسیت و ریزه کاری‌ها توسط مردم اعمال نمی‌شود.
در کنار آن بیشترشان نمی‌توانند به خوبی حق خود را وصول کرده و همین عامل هم مانع از رسیدن به حقوق قانونی‌شان خواهد شد. مشاوره حقوقی چک راهکاری است که می‌تواند به این افراد کمک کند تا مسیر مربوطه را سریعتر طی کرده و از انجام اقدامات اشتباه خودداری کنند. ما در ادامه سعی می‌کنیم تا برخی از قوانین و الزامات رایج در آن را خدمت شما عزیزان بیان کنیم که می‌تواند در این مسیر راهنمایتان باشد.
جدیدترین قانون چک
اولین چیزی که می‌تواند موجب سردرگمی بیشتر متقاضیان شود، قوانین موجود در حیطه چک است. برخلاف آن چیزی که افراد تصور می‌کنند، قوانین موجود در حیطه چک گستردگی‌های بالایی دارد. به نحوی که در قانون تجارت ایران، بندها و ماده‌های مختلفی پیرامون آن به تصویب رسیده که همگی در جهت سامان دادن به دعاوی و مشکلاتی است که روزانه در این زمینه رخ می‌دهد. یکی از جدیدترین قوانینی که پیرامون استفاده از چک‌ها تصویب شد، به سال ۱۴۰۱ باز می‌گردد که باعث شد تا نرخ وصول چک‌ها افزایش پیدا کرده و البته مانع از سوء استفاده افراد دیگر شود.
بر مبنای این قانون، بایستی کلیه چک‌ها به صورت صیادی صادر شوند. یعنی علاوه بر ارائه برگه چک به طرف دریافت کننده، بایستی حتماً در سامانه صیاد هم اطلاعات مربوط به آن را وارد کرده و چک را در وجه شخص مورد نظر صادر کرد. این عامل باعث میشود تا از هرگونه کلاهبرداری یا مشکلات احتمالی در این زمینه پیشگیری شود. افزون بر این موارد باعث میشود تا صدور چک ها به صورت یکپارچه بوده و بدین ترتیب فرایند رهگیری آنها ساده‌تر خواهد شد.
یکی از جذاب‌ترین ماده‌هایی که در این قانون به تصویب رسید، وصول کردن چک برگشتی از سایر حسابهای طرف گیرنده است. برای مثال اگر حساب صادر کننده چک شخص مورد نظر، موجودی لازم برای وصول کردن مبلغ چک را نداشته باشد، از سایر حسابهای او مبلغ مورد نظر تامین خواهد شد. این موضوع می‌تواند مانع از سوء استفاده برخی از افراد شده و در کنار آن هم نرخ وصول شدن چک‌ها را تا حد زیادی افزایش خواهد داد.
البته باید عنوان کنیم که این موارد تنها یکی از قوانین رایج در این حیطه میباشد. به صورت کلی قوانین و الزامات مختلفی در این پروسه وجود دارد که همگی آنها باعث میشود تا گستردگی موجود در این حیطه بیشتر باشد. مسلماً بایستی افراد هم با وسواس بیشتری در این مسیر قدم گذاشته و جهت رسیدن به حقوقشان فاکتورهای مختلفی را مد نظر داشته باشند.
شرایط برگشت زدن و پیگیری چک
اصلی‌ترین و البته شاخص‌ترین چالش‌هایی که متقاضیان با آن مواجه هستند، برگشت زدن چک‌ها و پیگیری‌های مربوط به آن است. متاسفانه اکثر افراد در اولین تجربه خود نمی‌دانند که به چه صورت بر روی چک ها برگه زده یا فرایند وصول کردن آن از مراجع قضایی را پیگیری کنند. در حالت کلی زمانی که برای وصول کردن چک دریافتی تان به بانک مراجعه کرده و متوجه کافی نبودن موجودی آن شدید، توصیه می‌کنیم تا با صادر کننده آن تماس گرفته و سعی در رفع مشکل به صورت مسالمت آمیز داشته باشید.
اما اگر این مورد هم موثر نبود، شما می‌توانید ضمن ارائه چک و مدارک شناسایی خود، گواهی عدم پرداخت چک را از بانک دریافت کنید. این گواهی باید شامل دلیل عدم پرداخت چک و البته مهر معتبر بانک باشد. سپس می‌توانید به استناد همین گواهی، به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و نسبت به شکایت و دادخواهی از طرف صادر کننده اقدام کنید. البته اگر مبلغ چک شما بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، بایستی به جای شورای حل اختلاف، مستقیماً به دادسرا مراجعه کنید.
لازم به ذکر است که بایستی حتماً شکایت مربوطه تا نهایتاً ۶ ماه بعد از سررسید چک و صدور گواهی عدم پرداخت انجام شود. البته می‌توانید در دادگاه ضمن درخواست وصول مبلغ چک، درخواست تادیه تاخیر و خسارت‌های دیگر را هم داشته باشید. ولی بایستی بدانید که طرف مقابل شما هم می‌تواند به شگردهای مختلفی برای فرار از آن متوسل شود. برای مثال ارائه قراردادهای سوری یا ادعای عدم درج تاریخ در هنگام نگارش چک و … همگی جزو این شگردها هستند. به همین جهت است که داشتن یک مشاوره حرفه‌ای می‌تواند به صورت بالقوه مانع از بروز مشکلات بیشتر برای شما بشود.
اهمیت مشاوره حقوقی چک
اگر قوانین مربوط به اوراق تجاری و چک را در قانون کشور مطالعه کرده باشید، به خوبی متوجه پیچیدگی و البته گستردگی آن شده‌اید. خوشبختانه نهاد قانونگذار اهمیت بالایی به این اوراق داده و سعی کرده تا برای کاهش دعاوی رایج میان مردم، تمهیدات مختلفی را فراهم کرده و متناسب با آن هم قوانین گوناگونی ارائه دهد که چهارچوب کلی استفاده از چک را مشخص می‌کند. با این حال گسترده بودن قوانین باعث میشود تا بیشتر متقاضیان در وهله اول، دچار سردرگمی شوند. همچنین این گستردگی، زمینه سوء استفاده و بروز شگردهای مختلف در به کارگیری این اسناد را افزایش می‌دهد.
چنین مولفه‌ای سبب شده تا بسیاری از متقاضیان در وصول کردن حقوق خود ناکام بمانند. در چنین شرایطی است که داشتن مشاوره حقوقی چک می‌تواند تا حد زیادی موجب برطرف شدن مشکلات مذکور شود. به بیان ساده‌تر شما می‌توانید با دریافت یک مشاوره حقوقی، به صورت کامل شرایط خود را برای یک وکیل حرفه‌ای در این زمینه بازگو کرده و قوانین مرتبط با شرایط خود را از او بپرسید.
همچنین وکیل می‌تواند بر مبنای این شرایط، راهکار ایده آل را در اختیار شما گذاشته و بهترین نقشه راه ممکن را پیش پایتان قرار دهد. وکلا می‌توانند شانس موفقیت شما در پرونده، هزینه‌های احتمالی و نکات مهم برای جلوگیری از سوء استفاده طرف مقابل را خدمت شما ذکر کنند. ترکیب کلی این فاکتورها همان چیزی است که باعث شده تا مشاوره حقوقی چک اهمیت بالایی نزد متقاضیان پیدا کند. به نحوی که اغلب آنها از همان ابتدا به سراغ این مشاوره‌ها می‌روند.
مهم ترین نکات برای انتخاب وکیل مشاوره حقوقی چک
اگرچه وکلای زیادی ادعای فعالیت در حوزه چک، سفته و اوراق تجاری را دارند، اما متاسفانه اکثر آنها دانش لازم در این حیطه را نداشته و گاهاً راهکارهای غلطی را پیش پای متقاضیان قرار می‌دهند. این مورد می‌تواند خسارت‌های هنگفتی را از لحاظ مادی و معنوی به متقاضیان وارد کند. چنین مواردی باعث شده تا اغلب آنها به دنبال انتخاب بهترین گزینه ممکن در این زمینه باشند. برای تفکیک این موضوع میان انبوهی از انتخاب ها، کافی است به مولفه تجربه تخصصی وکلا دقت داشته باشید.
به بیان ساده‌تر برخی از وکلا صرفاً در حوزه چک یا اوراق تجاری مرتبط با آن کار می‌کنند. همین عامل باعث میشود تا تسلط کاملی بر روی قوانین این حوزه داشته باشند. در کنار آن داشتن تجربه بالا سبب میشود تا این تخصص غنی‌تر شود؛ چرا که وکلا را با شگردهای رایج در این حیطه آشنا کرده و به خوبی می‌دانند که چه پرونده‌های شانس موفقیت داشته و چه مواردی عملاً به نتیجه نخواهند رسید .
سخن آخر
یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که بیشتر متقاضیان برای یافتن وکیل مشاوره حقوقی چک با آن مواجه هستند، عدم تفکیک گزینه مناسب میان انبوهی از انتخاب‌ها است. این مورد همان چیزی بوده که ما سعی کرده ایم تا در موسسه آرمان وکالت آن را برطرف سازیم. به همین جهت هم گروهی از حرفه‌ای‌ترین وکلای حوزه چک و اوراق تجاری را در تیم خود گردآوری کرده‌ایم. شما می‌توانید با تعرفه‌های بسیار مناسب و در پلن‌های اقتصادی با این وکلا گفتگو کرده و شرایطتان را برای آنها بازگو کنید. همچنین شما می‌توانید اسناد و مدارک خود را به آنها ارائه داده و بر این مبنا شانس موفقیت پرونده‌تان را تخمین بزنید.
سوالات متداول
بر مبنای قانون جدید، در صورت نبود موجودی حساب صادر کننده چک، از چه اقداماتی برای وصول مبلغ استفاده میشود؟
در گام اول سایر حسابهای شخص مورد نظر بررسی شده و جهت وصول چک از آنها استفاده میشود.
نخستین قدم برای برگشت زدن چک چیست؟
سعی در حل مشکل به شیوه مسالمت آمیز با صادر کننده آن است. در غیر این صورت، دریافت گواهی عدم پرداخت چک از بانک، به عنوان گام ابتدایی قلمداد میشود.
مهمترین مزیت مشاوره حقوقی چک چیست؟
برطرف شدن ابهامات ذهنی و جلوگیری از اشتباهات سنگین میباشد.
