اثبات حق انتفاع

اثبات حق انتفاع را می‌توان جزو دعاوی رایجی دانست که ممکن است برای شما هم پیش بیاید. در واقع هرگاه شخصی منافع مالی یا ملک خود را به شخص دیگری واگذار کند، در این حالت واگذاری حق انتفاع انجام شده است. این حق انتفاع ممکن است تحت شرایط مختلفی باطل شده یا امکان بهره مندی آن برای افراد ممکن نباشد. در چنین شرایطی است که اثبات حق انتفاع به عنوان یک راهکار قانونی مناسب مطرح خواهد شد.
با این حال اکثریت افراد اطلاعات جامعی در این رابطه نداشته و حتی با شنیدن نام آن دچار سردرگمی می‌شوند. افزون بر این موارد، قوانین رایج در این حیطه بسیار متغیر بوده و گاهاً افراد نمی‌توانند به خوبی شرایط خود را با این قوانین انطباق داده یا راهکار مناسب برای دریافت حقوق خود را بیابند. در این شرایط است که باید نسبت به دریافت مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع اقدام کرده و بدین ترتیب مسیر خود را تسهیل کنند.
ما در این مقاله سعی داریم تا مروری بر روی این حق قانونی داشته و جنبه‌های مختلف آن را خدمت شما عزیزان بیان کنیم. لذا اگر تمایل دارید تا در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید، توصیه می‌کنیم که حتما ما را تا انتهای این مقاله همراهی فرمایید.

حق انتفاع و انواع آن 

شناخت ماهیت حق انتفاع و انواع آن یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین فاکتورهایی است که می‌تواند در طول این پروسه به شما کمک کند. در واقع منظور از حق انتفاع، واگذاری منافع یک ملک یا مال، به شخص دیگر است. در این پروسه صاحب اصلی هنوز مالکیت مال خود را در اختیار دارد. اما صرفاً منافع آن را به صورت مشروط و یا تا آخر عمر به شخص دیگری بخشیده است.
برای مثال شرایطی را تصور کنید که یک فرد دارای یک زمین زراعی است. او می‌تواند با واگذاری حق انتفاع به شخص دیگر، اجازه زراعت را به او بدهد. این در حالی است که خود او هنوز مالک زمین به حساب می‌آید و شخص دیگر صرفاً از منافع زمین یعنی انجام کشاورزی و کسب درآمد از آن بهره‌مند شده است. از آنجایی که این نوع از واگذاری در طول تاریخ رواج بسیاری داشته، لذا متعاقبا شیوه‌های مختلفی هم برای آن ایجاد شده است. یکی از رایج‌ترین آنها حق انتفاع عمری می‌باشد. یعنی تا زمانی که مالک زنده باشد، طرف مقابل می‌تواند از منافع مال واگذار شده استفاده کند.
شیوه دوم، رقی نام دارد که در آن مالک، مدت زمان مشخصی را برای واگذاری حق انتفاع به دیگری در نظر می‌گیرد. شخص مورد نظر هم تنها می‌تواند در این مدت زمان از مزایای ملک مربوطه بهره‌مند شود. مورد دوم حبس مطلق نام دارد که در آن حق نفع، بدون در نظر گرفتن مدت زمان و مقدار آن به شخص دیگر واگذار می‌شود. البته این حق قابلیت فسخ شدن توسط مالک را داشته و صرفا تا زمان فوت او برقرار خواهد بود.
مورد بعدی، حبس مطلق نام دارد که در آن محدودیت زمانی برای واگذاری حق انتفاع وجود نداشته و پس از مرگ مالک هم در جریان خواهد بود. این شیوه از قرارداد برای امور خیریه و عام المنفعه رواج بیشتری دارد که البته در چنین شرایطی باید مطابق با احکام وقف با آن تعامل داشت.

تفاوت حق انتفاع و اجاره 

اولین چیزی که ذهن بسیاری از متقاضیان را به خود درگیر می‌کند، تشابه حق انتفاع و اجاره است. به بیان ساده‌تر، بسیاری از متقاضیان تصور می‌کنند که حق انتفاع و اجاره یکسان‌اند. با این حال باید عنوان کنیم که از لحاظ قانونی، تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد.
به صورت کلی برای اجاره، مبلغ مشخصی جهت بهره‌برداری از منافع مشخص می‌شود. اما ممکن است در حق انتفاع، مبلغی دریافت نشود. از طرف دیگر در انتفاع، صرفاً حق بهره‌برداری و استفاده از منافع به شخص دیگر واگذار می‌شود. اما در اجاره، حق مالکیت واگذار خواهد شد. لذا می‌توان گفت که از لحاظ قانونی، تفاوت‌های شاخصی میان حق انتفاع و اجاره وجود دارد.

روش های اثبات حق انتفاع 

یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که افراد را به سمت دعاوی حقوقی مرتبط با اثبات حق انتفاع می‌کشاند، عدم آگاهی آنها از روش‌های رایج برای اثبات این حق می‌باشد. متاسفانه بسیاری از متقاضیان نمی‌دانند به چه صورت حق خود را ثابت کرده و بدین ترتیب نسبت به دریافت منافع خود اقدام کنند. در حالت کلی از روش‌ها و راهکارهای زیر جهت اثبات حق انتفاع استفاده می‌شود.

داشتن سند یا قرارداد

داشتن سند یا قرارداد را می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین و البته بهترین راهکارهایی دانست که می‌توان به کمک آن، نسبت به دریافت حق انتفاع اقدام کرد. این راهکار محکم‌ترین و بهترین گزینه ممکن برای متقاضیان است. بر این مبنا، اگر شما حق انتفاع را از شخص مالک دریافت کرده‌اید، بایستی حتماً سند مشخصی در این زمینه داشته باشید.
این سند می‌تواند قرارداد، صلح نامه و یا هر مدرک کتبی دیگری باشد که ادعای شما را تایید می‌کند. همچنین اگر شما مدارک اثبات کننده آن را داشته اما سند رسمی برای اثبات این موضوع ندارید، می‌توانید از طریق الزام به تنظیم سند رسمی اقدام کنید. لذا با استفاده از این مدارک، می‌توانید تا حد زیادی نسبت به اثبات حق انتفاع خود اقدام کرده و منافع قانونی خود را حفظ کنید.

اقرار 

دومین راهکاری که می‌تواند برای اثبات حق انتفاع استفاده شود، اقرار به آن است. یعنی اگر طرف دعوی نسبت به داشتن حق نفع شما اقرار کند، این موضوع به عنوان مدرک محکمی برای شما محاسبه شده و می‌توانید در دادگاه با استناد به آن، نسبت به دریافت حق انتفاع اقدام کنید. البته باید بدانید که داشتن سند می‌تواند راهکار محکمی برای ابطال این اقرار قلمداد شود.

اماره ید 

اماره ید، اصطلاحی قانونی است که برای اثبات حق انتفاع هم استفاده می‌شود. مادامی که شخصی نسبت به استفاده از منافع یک مال اقدام کرده یا در آن تصرف و استیلا داشته باشد، عملاً حق انتفاع با او است؛ مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. این عبارت در قانون به عنوان اماره ید شناخته می‌شود. اما لازم به ذکر است که اثبات عدم آن با استفاده از راهکار های دیگر مقدور می‌باشد.

شهادت شاهدان

شهادت دو مرد بالغ به عنوان شاهد، می‌تواند راهکار موثری برای اثبات حق انتفاع باشد. به بیان ساده‌تر، مادامی که شما دو شاهد برای این اتفاق داشته باشید، می‌توانید از آنها بخواهید تا در دادگاه به نفع شما شهادت دهند. با این کار می‌توانید نسبت به دریافت حق انتفاع اقدام کنید.

اقامه سوگند

اقامه سوگند راهکار موثر دیگری است که می‌تواند برای اثبات حق انتفاع استفاده شود. در این حالت شما می‌توانید از طرف مقابل درخواست کنید تا بر علیه شما و در جهت رد درخواستتان، سوگند یاد کند. اما مادامی که این موضوع را رد کرده و نسبت به اقامه سوگند اقدام نکند، می‌توانید به استناد آن، حق انتفاع خود را ثابت کنید.

نحوه ابطال حق انتفاع 

یکی از موضوعات مهمی که وارثان و مالکان جدید املاک و دیون مختلف به دنبال آن هستند، نحوه ابطال حق انتفاع است. آنها نمی‌دانند که به چه صورت نسبت به ابطال آن اقدام کنند. همچنین بسیاری از دارندگان این منفعت هم نمی‌دانند در چه شرایطی حق انتفاع آنها باطل شده و امکان بهره‌مندی از آن را نخواهند داشت.
بر مبنای قانون، ۳ شرط مختلف برای ابطال حق انتفاع وجود دارد. اولین و مهم‌ترین آنها، به پایان رسیدن مدت زمان قانونی حق انتفاع است. همان گونه که در بالاتر هم اشاره کردیم، هر کدام از انواع حق انتفاع، مدت زمان مشخصی دارند که بعد از به پایان رسیدن آن، عملاً شخص مذکور از این منافع بهره‌مند نخواهد شد. برای مثال در صورت فوت مالک (در حق انتفاع‌های عمری) عملا دریافت منافع ملک برای شخص درخواست کننده از بین خواهد رفت.
دومین موردی که می‌تواند باعث ابطال حق انتفاع شود، از بین رفتن مال مورد انتفاع است. به بیان ساده‌تر، هرگاه مالی که حق نفع آن تعیین شده از بین برود، عملاً قرارداد حق انتفاع هم باطل شده و امکان بهره‌مندی از آن وجود ندارد. سومین موضوعی که می‌تواند منجر به ابطال حق انتفاع شود، فروش مال تعیین شده بدون اطلاع مالک جدید آن است.
یعنی هرگاه شخص دارنده ملک آن را به فرد دیگری فروخته و موضوع واگذاری حق انتفاع را هم به وی اطلاع نداده باشد، عملاً این حق از بین خواهد رفت. اما اگر شخص ثالثی از این موضوع اطلاع داشته باشد، نمی‌توان معامله حق انتفاع را باطل کرد. البته هر کدام از موارد مذکور ریزه کاری‌ها و جزئیات بیشتری دارند که توصیه می‌کنیم برای انطباق کامل شرایط خود با آنها، نسبت به دریافت مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع اقدام فرمایید.

حق انتفاع برای ملک مشاعی 

یکی از موضوعات قابل بحثی که بسیاری از افراد در رابطه با آن سوال دارند، حق انتفاع برای ملک مشاعی است. در واقع این گونه از املاک به صورت مشترک چند مالک دارند. به همین جهت است که واگذاری منافع آن‌ها به شخص دیگر، می‌تواند مشکلات و دردسرهای خاص خود را به همراه داشته باشد. در این رابطه باید عنوان کنیم که ماده ۵۸۳ قانون مدنی، به صورت مخصوص به این موضوع پرداخته است.
بر مبنای این قانون، هر یک از شرکا می‌توانند بدون نیاز به دریافت رضایت سایرین، سهم خود را به شخص دیگری واگذار کنند. لذا می‌توان گفت که افراد می‌توانند سهم خود از ملک مشاعی را به افراد دیگر واگذار کنند و این موضوع هم نیازی به کسب رضایت از سایر شرکا ندارد.
برای مثال اگر شما به صورت مشترک با دو نفر دیگر، مالک یک آپارتمان سه طبقه بوده و یک طبقه آن به صورت مختص سهم شما باشد، می‌توانید حق انتفاع یک طبقه آن را واگذار کنید. در این حالت شخص مورد نظر تنها امکان بهره‌مندی از منافع این یک طبقه را داشته و نباید هیچگونه دخل و تصرفی در سایر طبقات داشته باشد.
لازم به ذکر است که اگر شخصی بدون رضایت و توافق سایر مالکین ملک مشاعی، نسبت به ارائه تمام منافع آن به اشخاص دیگر اقدام کند، متوجه عواقب قانونی مختلف خواهد شد. برای اینکه بتوانید به طور دقیق این عواقب را دانسته و آن‌ها را متناسب با شرایط خود ارزیابی کنید، توصیه می‌کنیم هم اکنون با یک مشاور حرفه‌ای در این زمینه گفتگو فرمایید. همچنین شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مطلب مشاوره حقوقی ملک مشارکتی را نیز مطالعه نمایید.

نقش مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع 

داشتن حق انتفاع می‌تواند مزیت بسیار منحصر به فردی در شرایط اقتصادی فعلی باشد. همین عامل هم باعث شده تا پرونده‌های مختلفی پیرامون آن شکل گیرد که گاها می‌تواند به مشکلات بیشتر هم ختم شود. متاسفانه اغلب افراد به دلیل نداشتن آگاهی کافی، اقدامات نادرستی را در مواجهه با این پرونده‌ها انجام می‌دهند. افزون بر این موارد، آنها نمی‌دانند که بایستی شرایط خود را مطابق با کدام گروه از قوانین ارزیابی کرده و چه ادله ای را برای اثبات حق انتفاع خود ارائه دهند.
مجموع کلی این موارد باعث می‌شود تا هزینه و زمان زیادی از آنها هدر شود. بیشتر این افراد علاوه بر تحمل دغدغه‌های ذهنی فراوان، در نهایت هم اقدامات اشتباهی انجام می‌دهند که منجر به شکست آنها در پرونده خواهد شد. مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع، راهکار بسیار موثری است که می‌تواند به صورت بالقوه مانع از بروز این اشتباهات شود.
در واقع شما می‌توانید طی یک جلسه مشاوره با وکیلی حرفه‌ای یا کارشناسی دلسوز، مشکلات خود را مطرح کرده و بدین ترتیب راهکار قانونی مناسب را از او دریافت کنید. این گروه از متخصصان می‌توانند به ساده‌ترین وجه ممکن، شرایط شما را بررسی کرده و بر این مبنا راهکار قانونی ایده آل را در اختیار شما قرار دهند.
این موضوع در حالی است که آنان هزینه‌های اندکی دریافت کرده و عموماً راهکارهای مناسبی را هم در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. همین عامل هم باعث شده تا این روش به عنوان یک گزینه مناسب جهت موفقیت در این گروه از دعاوی قلمداد شود.

بهترین مرجع برای دریافت مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع 

اگرچه دریافت مشاوره حقوقی اثبات حق انتفاع می‌تواند برای بسیاری از متقاضیان سودمند و ایده‌آل باشد، اما باید عنوان کنیم که دریافت مشاوره‌ از هر مرجعی نمی‌تواند این مزایا را برای شما به دنبال داشته باشد. به بیان ساده‌تر شما تنها در صورتی می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید که مشاوره را از یک وکیل با تجربه و مسلط بر قوانین رایج در این حیطه دریافت کنید.
ما در موسسه آرمان وکالت سعی کرده ایم تا بهترین و حرفه‌ای‌ترین وکلای این حیطه را در تیم خود گردآوری کرده و خدمات آنان را در چارچوب پلن‌های کاملاً اقتصادی و ارزان قیمت به متقاضیان ارائه دهیم. لذا اگر شما هم در این زمینه مشکل یا ابهامی دارید، می‌توانید هم اکنون از طریق شماره تماس ۰۲۱۹۱۰۱۴۰۴۸ با کارشناسان ما گفتگو کنید.

سوالات متداول